De financiële positie van onze gemeente en een bestuurlijke crisis drukken een stempel op 2020. Naast Corona was er nog meer aan de hand: komt Renkum onder toezicht van de provincie en verliezen onze dorpen de zelfstandigheid? En hoe staat het met de leefbaarheid van de zes dorpen?
In deze GB terugblik zetten we het volle jaar kort op een rij. Een overzicht om snel doorheen te lezen of wat uitgebreider door ook alle linkjes mee te pakken.
Begroting
Na de fikse bezuinigingen van vorig jaar, wordt in juni duidelijk dat een sluitende begroting voor Renkum wederom lastig wordt. Voor een realistisch financieel beleid, zijn we deels afhankelijk van van geldstromen vanuit de Rijksoverheid. En daar gaat het in onze ogen echt mis nu. Daarom steunt ook onze fractie de landelijke actie #StopLokaleBezuinigingen en stuurt een brandbrief naar de ministers in Den Haag.
GB is kritisch op de collegevoorstellen voor een niet-sluitende begroting; we zien het grote risico onder toezicht van de provincie te komen en op termijn onze zelfstandigheid te verliezen. GB heeft zelf een aantal voorstellen gedaan en steun gegeven aan enkele voorstellen van andere fracties om richting te geven aan een deugdelijke begroting in het najaar. Met de Jaarrekening kan onze fractie niet instemmen omdat we, net als de accountant, vinden dat er onvoldoende controle is op de gemeentelijke uitgaven.
In oktober benadrukt GB wederom dat de urgentie om focus op puur de basiszaken te houden, groter dan ooit is. Een kritische blik naar de organisatie hoort daar ook bij.
Met de begroting kan GB in november uiteindelijk níet instemmen; grootste breekpunten zijn het extra kwart miljoen euro ophalen bij inwoners en de vervanging van de opgestapte wethouder.
Bestuurscrisis
In juli maakt wethouder Verstand bekend te stoppen. In een open brief aan D66 benoemen we enkele overwegingen om de wethouder niet te vervangen en daar in een open raadsdebat met elkaar over te spreken. In september stapt D66 vervolgens uit de coalitie en is er geen politieke meerderheid meer voor het in 2018 gesloten coaltieakkoord. GB stuurt aan op een open debat over het -al dan niet- vervangen van de wethouder en de coalitiebreuk. Ook de beroerde financiële positie komt eind september in dat debat aan de orde.
Er wordt een poging gedaan om een raadsbreed akkoord te sluiten, en daarmee uit de bestuurscrisis te komen. Na een aantal intensieve bijeenkomsten blijkt dat niet haalbaar te zijn. De daaropvolgende oproep van de minderheidscoalitie (GL-VVD-PvdA) aan andere partijen, wekt verbazing. Voor GB is een meerderheidscoalitie niet noodzakelijk om onze gemeente te kunnen blijven besturen tot 2022; met die boodschap stuurt GB een open brief om de gesprekken weer op gang te brengen. Alle fracties reageren positief en de gesprekken zijn rond de jaarwisseling gaande.
Onderzoekscommissie Horsa
De door de raad ingestelde commissie om te onderzoeken of de raad voldoende is geinformeerd over het Horsa zweefvliegtuig project laat in september weten dat het rapport bijna klaar is. Nieuwssite Renkum.nl maakt een uitgebreide reconstructie van de tijdlijnen. De hoofdconclusie van het rapport blijkt kraakhelder: de raad is gedurende de gehele looptijd van het project niet (of niet volledig) en niet tijdig geinformeerd. Hierdoor kon de raad zijn kaderstellende en controlerende taken niet naar behoren uitvoeren. Deze conclusie is in ruime meerderheid door de raad overgenomen. Het buitenspel zetten van de raad is echt onacceptabel volgens GB; daarom dienen we een motie in om de handelswijze van het college af te keuren.
Leefbare dorpen
Een roerig jaar is het ook voor buurthuis de Poort van Doorwerth. Mede op initiatief van GB is er een extra raadsontmoeting belegd om over een duurzame oplossing voor het voortbestaan te spreken. De plannen voor het Centrum van Doorwerth zitten muurvast, onder andere door flink gebrek aan geld. De raad heeft het college unaniem opdracht gegeven te komen met een betere uitwerking. De Centrumvisie Oosterbeek is in mei vastgesteld; niet zonder slag of stoot. Er zijn maar liefst acht amendementen en moties voor nodig; GB spreekt van een lappendeken met gaten.
De veiligheid van het Renkumse kruispunt nabij Doelum vraagt wederom veel aandacht. In februari trekt GB aan de bel: onacceptabel getreuzel met verkeersveiligheid. In april neemt de raad het plan voor aanpassingen eindelijk aan. In augustus blijken toegezegde maatregelen nog niet geregeld te zijn. Wolfheze is in het najaar lastig bereikbaar (ook voor hulpdiensten) door de afsluiting van twee van de drie toegangswegen. GB stelt vragen over deze onhandige planning. Veiligheid komt ook veelvuldig ter sprake door de nieuwe straatverlichting in de hele gemeente. Inwoners klagen over donkere straten en voelen zich minder veilig. GB stelt er vragen over en oppert om de ‘dimmer’ hoger te draaien waar dat nodig is.
Om het afvalbeleid af te stemmen op wat inwoners willen, is GB met inwoners het gesprek aangegaan. Een inwonersinitiatief waarin wordt aangedrongen op het wekelijks ophalen van GFT in de zomermaanden heeft succes gehad: dit is nu opgenomen in het beleid. Een ander voorbeeld van een succesvol initiatief is de wildopvang Avolare in Doorwerth; onze fractie neemt er in december een kijkje en kreeg een duidelijke boodschap mee: “Politiek, pas de geleerde lessen ook toe”.
Met een motie roept GB het college in april op om sámen met verenigingen een visie op te stellen hoe sportfaciliteiten in de toekomst beschikbaar blijven voor inwoners. In juni wordt de Algemene Plaatselijke Verordening vastgesteld. Onze fractie pleit voor betere, heldere communicatie en duidelijke -te begrijpen- regels.
Het seismisch onderzoek aardwarmte is voor GB reden vragen te stellen in februari over de veiligheid van inwoners. Vragen over explosieven, een afvoerleiding van ITAL en bentoniet. Bij de onderhandelingen over de Regionale Energie Strategie (RES) moet het college een veel actievere houding laten zien volgens GB: solidariteit is iets anders dan afwachten als een mak schaap. In juni wordt de Renkumse inbreng aan de RES besproken en geeft GB een duidelijk lijstje aandachtspunten mee aan de wethouder . Rode draad: houdt bij de energietransitie de leefbaarheid van onze dorpen in het oog.
GB Dorpscafé in Coronatijd
Moeilijk en pittig. Dat kenmerkt 2020 voor veel inwoners. Door Corona is het leven in onze dorpen veranderd. Om toch met inwoners in contact te blijven, houden we in maart en april de eerste online GB Dorpscafe’s. Met een live uitzending op Facebook praten we over de impact van corona op het verenigingsleven, op jongeren en op lokale ondernemers.
Team GB
Voor onze fractie en bestuur is het ook een moeilijk en pittig jaar geweest. Door Corona, het moeten wennen aan politiek bedrijven vanachter een beeldscherm en het beperktere contact met inwoners. In juni wordt Vivienne van der Veen ons nieuwe commissielid. In de laatste week van december verlaat Jan Streefkerk de fractie om als eenmansfractie door te gaan. Maar ook met drie zetels kijkt Team GB vol vertrouwen naar 2021. Wij gaan wéér voor veel contact met inwoners in de dorpen en op social media: betrokken, actief en realistisch!