De fractie van GB heeft woensdag 31 oktober tégen de Renkumse begroting 2019 gestemd. Ook de fracties van CDA en PRD stemden tegen deze eerste begroting van de nieuwe coalitieperiode. GroenLinks, D66, VVD en PvdA gingen echter wél akkoord met de begroting van 83 miljoen euro, die daardoor met 14 tegen 9 stemmen is aangenomen.
Hieronder staat de onderbouwing van het besluit van GB zoals uitgesproken in de raadsvergadering door onze fractievoorzitter Daniëlle van Bentem.
GB kan niet instemmen met de voorliggende begroting. Met deze begroting koerst het college af op een financieel drama, met verstrekkende gevolgen voor onze gemeente, dorpen en inwoners. Zonder realistische bijstelling verliest Renkum haar zelfstandigheid. Onze inwoners hebben recht op een helder verhaal; juist ook als het gaat om een flinterdunne begroting die rammelt met open eind financieringen.
Deze begroting geeft duidelijk aan hoe zorgelijk de financiële situatie in onze gemeente is. Oké, het lijkt een sluitende begroting op basis van de cijfers die er in zijn weergegeven, maar is vooral gebaseerd op het doorschuiven van risico’s. En geeft daarmee ook nog eens aan dat “Groenste Coalitieakkoord ooit”, volstrekt niet realistisch en haalbaar is. Bij de presentatie van zowel coalitieakkoord als perspectiefnota heeft GB gezegd dat een robuuste financiële onderbouwing ontbrak. De voorliggende cijfers laten, helaas, zien dat we daarmee heel dicht bij de werkelijkheid zaten.
GB wil dat Renkum Renkum blijft. Hoe? Door slim samen te werken én de basis op orde te hebben. Ook de financiële basis. Een maand geleden is met een raadsbrede motie nog onderschreven dat de basis op orde moet zijn.
Keuzes
Ambities hebben op gebied van verduurzaming zijn naast eerzaam ook noodzakelijk volgens GB. Echter… als je in financieel zwaar weer zit, zal je keuzes moeten maken: in hoeverre kan je starten met ambities, voor welke concrete realistische doelen kan je gaan als je de boel nog niet op orde hebt? Die keuzes vindt GB in deze begroting onvoldoende terug en de aanwezige risico’s zijn onvoldoende zichtbaar voor onze inwoners.
Eerst de basis op orde. Deze begroting geeft daar echter geen blijk van. Er worden onaanvaardbare risico’s genomen doordat opgenomen posten niet of onvoldoende zekerheid bieden of financieel onderbouwd worden. Geld dat je niet hebt kan je niet uitgeven. Géén geld uitgeven aan zaken die wenselijk zijn maar niet de hoogste prioriteit hebben.
Prioriteit
Wat wél onze volledige aandacht verdient is het wegenonderhoud. In deze begroting wordt keihard aangegeven dat het huidig budget onvoldoende is; uit de beantwoording van onze vraag hierover blijkt dat pas begin januari 2019 een indicatie bekend wordt. Daar zit dus een heel groot potentieel risico. Reden voor GB om een stevige begroting te willen, robuust voor toekomstige tegenvallers. En, hoe vervelend ook, accepteren dat de gedane bijstellingen van het college onvoldoende zijn om zowel de basis op orde te krijgen als te starten met ambities uit het coalitieakkoord. Pas op de plaats nu.
In het voorstel aan de raad wordt aangegeven dat rondom deze begroting alle activiteiten zonder huidige contractuele verplichtingen tegen het licht worden gehouden. Volgens GB een goede en verstandige zaak in kader van ‘eerst basis op orde’. Dát is realisme; met beide voeten op de grond. En hiermee is onze inwoner ook bij gebaat…Daarom wil GB budget voor nieuw beleid aangewend zien om het risico van wegonderhoud (deels) op te vangen.
Transparantie
GB wil van het college een helder verhaal naar onze inwoners over de kosten die ze voor de kiezen krijgen. Twee voorbeelden: OZB en afvalstoffenheffing.
Huiseigenaren gaan uiteindelijk meer OZB verhoging betalen dan voorgespiegeld: in verkiezingstijd hebben coalitiepartijen de belofte gedaan dat deze niet zou worden verhoogd; in het coalitieakkoord verwaterde dat tot een benoemd maximum van 7%. Inmiddels ligt nu een verhoging voor van 7% én nog de indexatie van 1,2%. Dit alles verpakt is zeer complexe bewoordingen diep in de krochten van de begroting. De inwoner wordt gewoon een rad voor de ogen gedraaid. Op deze manier rekent het college zich rijk over de rug van de inwoners, de belastingdruk gaat omhoog, zónder helder verhaal. GB vindt dit niet transparant.
Ook niet transparant zijn de kosten rondom afval. De inzameling en scheiding is een succes. Dat is prachtig. Tegelijk gaan inwoners wel ruim 4% meer heffing betalen, terwijl ons is voorgespiegeld dat de nieuwe manier van inzamelen zou leiden tot een daling van kosten voor de inwoners. In de begroting staan de werkelijke kosten zó verspreid opgenomen dat alleen met doorvragen het echte beeld duidelijk wordt… GB bereidt motie voor ten aanzien van PMD inzameling waarmee afvalscheiden voor inwoners wél lonend wordt. Deze presenteren we in een volgende raad.
Risico’s
GB wil ook de risico’s graag transparant benoemen. Deze begroting is heel broos én bevat veel financiële risico’s die nu niet helder zijn of gebaseerd op een open eind financiering. Tegenvallers kunnen niet afdoende worden opgevangen. Een heel duidelijke is het genoemde wegenonderhoud. Als we dat niet op orde krijgen zal de provincie ingrijpen en het regelen, op ónze kosten uiteraard. We verliezen dan de controle over onze eigen portemonnee en een gemeentelijke herindeling kan zomaar in beeld komen.
GB wil dat inwoners zich realiseren dat deze begroting op een dergelijk drama aankoerst. De enige manier om dat risico terug te dringen is een realistische, sobere begroting waartoe het college door de gehele raad vorige maand ook is opgeroepen.
Onverantwoord
GB is van mening dat het onverantwoord is om vóór deze begroting te stemmen. Er staan fouten en onduidelijkheden in. Er zitten risico’s in die we de komende jaren keihard om de oren krijgen. Er wordt bijvoorbeeld: aangegeven dat de invulling van een aantal budgetten pas komt in december, januari of nog verder in het jaar. Als je dus nu ja zegt, teken je bij het kruisje voor risico’s waar je geen idee van hebt. Zonder realistische bijstelling koerst dit college vol af op een financieel debacle.
GB kan geen verantwoordelijkheid nemen voor deze begroting in deze vorm. Graag hadden we op plekken deze begroting bijgesteld met amendementen of moties; de tijd om dat doordacht en verantwoord te doen ontbreekt. En ja, de planning was bekend…maar bijna 250 vragen van alle partijen over een begroting zegt veel. Veel vragen met antwoorden die niet een bevredigend antwoord hebben gegeven en open eindjes hebben. Daarom is GB tot deze conclusie gekomen en stemmen we niet voor deze begroting.
Zie ook het artikel in De Gelderlander: “Renkum heeft geen financiële ruimte meer“