Het tweede GemeenteBelangen Dorpscafé is wederom een succesvolle avond geweest. Zo’n 40 aanwezigen spraken vrijdag 16 januari over het thema ‘verenigingen’. Met dit verslag geven we een indruk van de gevoerde discussies en de gedeelde ervaringen en tips.
De stamgasten van de avond waren: Jirka Fransen, voorzitter van Wodanseck. Godert Walre de Bordes, voorzitter van tennisvereniging Duno uit Doorwerth en Tom van Es uit Oosterbeek, ervaringsdeskundige in het besturen en adviseren van verenigingen en stichtingen.
Na het openingswoord door Paul Janssen trapt Jirka af en antwoordt op de vraag: wat is de kracht van verenigingen? “Vrijwilligers die ook iets willen doen! Wodanseck onderhoudt sinds een jaar de eigen velden. Het eerste jaar dat we het zelf hebben gerooid hebben we het met deze mensen gedaan.”
Wodanseck heeft veel voor het dorp Wolfheze te betekenen. Zeker voor de jeugd die nu nog in Wolfheze is. Jirka vervolgt: “we hebben nog 3 jaar de tijd om te kijken of we het redden op deze manier. Het eerste jaar is goed afgesloten Wodanseck heeft nu 3 senioren elftallen, 1 dames elftal en 4 jeugdteams. Dat is relatief klein en daar moet je het mee doen. We zijn creatief. Er is een mooie afspraak met hotel De Buunderkamp gemaakt. Profteams die in het hotel overnachten kunnen gebruik maken van de velden van Wodanseck. In ruil daarvoor betaalt hotel de Buunderkamp het onderhoud.”
Godert zou zo’n deal als met Buunderkamp geweldig vinden: “onderhoud is ook voor een tennisvereniging een uitdaging. De expertise ligt bij de vrijwilligers. Duno is afhankelijk van twee mannen op leeftijd.” Tom van Es benadrukt het belang van commercieel en ondernemend bezig zijn: “als je onderhoud kan ruilen tegen gedeeld gebruik van je faciliteiten hoef je daaraan geen geld uit te geven. Op die manier geld besparen is slim”.
Vereniging is werkwoord: verenigen
Godert geeft aan dat er geen Return on Investment is op te stellen voor sponsors: “vereniging is een werkwoord. De mensen die ons ondersteunen doen dat om het verenigen.” In zijn maidenspeech als voorzitter gaf hij aan het eerste jaar niets doen en alleen te observeren. Tijdens de eerste ALV heeft hij het Youtube filmpje van de KNVB “back to basics” laten zien: hoe zorg je dat je je leden betrokken houdt of maakt? Hij vervolgt: “De mensen zijn het belangrijkst! 76% van de nieuwe tennisleden gaan binnen drie jaar weer weg. Dat geeft weer hoe belangrijk het menselijke aspect is.”
Vanuit het publiek wordt gezegd dat de faciliteiten goed moeten zijn anders gaan de mensen ook weg. Godert reageert: “het is geen one issue: leden, park, horeca en tennisschool moeten allemáál op orde zijn. Je hebt in deze tijd meerdere pijlers nodig om je vereniging op te laten steunen. Je moet een totaalpakket bieden”.
Paul stelt het publiek de vraag: stel dat je als voetbalclub nu je velden zou moeten overnemen? Zou dat een mogelijkheid zijn? Jan Streefkerk reageert dat het nu frustrerend is als de Renkumse voetbalvelden niet gebruikt mogen worden omdat ze er slecht bij liggen; eigenaar is de gemeente, en die bepaalt of je het veld op kan: “het is moeilijk uit te leggen als er weer 45 voetballertjes niet kunnen voetballen. Daarnaast mis je dan ook activiteiten in je kantine, en mis je dus omzet. Redichem maakt zelf een plan en wil daarmee naar de gemeente. Laatste 10 jaar was de gemeente niet erg sportminded; dat lijkt nu te veranderen.
Consumerende leden?
Hoe ga je om me het binden van je leden? Hoe voorkom je dat bijvoorbeeld ouders hun kinderen op de stoep van je vereniging droppen en na een paar uur weer komen ophalen? Eric-Jan Kolle geeft aan: “je moet carrière kunnen maken bij een club, van de rommel opruimen tot besturen. Bij scouting richten we ons op doorgroeien in zelfstandigheid. Dat is een bewuste en bekende Als kinderen naar het voorgezet onderwijs gaan is het vaak moeilijk om ze te behouden. Door ze ruim vóór de middelbare school al te ondersteunen bij het leiding geven creëer je kansen om ze te behouden.”
Vanuit hockeyvereniging MHCO geeft Rémon Lurvink aan: “het verbale geweld groeide de laatste jaren, vooral vanuit het publiek. Onze club heeft er voor gekozen om begeleiders en scheidsrechters in het veld weerbaarder te maken. Als er goed gefloten wordt, heeft het publiek minder te mopperen. Dit heeft sneeuwbal effect op spelers en publiek; je pakt hiermee een probleem bij de wortel aan in plaats van symptomen te bestrijden. Begeleiding door ervaren scheidsrechters en sterke steun van het bestuur is hierbij cruciaal. Je moet om elkaar heen staan. Letterlijk en figuurlijk.”
Zou iets dergelijks ook bij voetbal kunnen? Wat kan je als voetbalclub zelf doen? Reactie uit het publiek: “We verschuilen ons ook achter de bond KNVB. We moeten zelf mensen behouden voor de club en de jeugd actief krijgen. Door scheidsrechters aan te stellen”. Hockey evolueert sneller dan voetbal, nieuwe regels helpen, MHCO noemt een voorbeeld “Als de coach wordt weggestuurd vanwege wangedrag, moet er ook een speler van het veld. Kijk, dat komt hard aan. En helpt”.
Hoe zet je de verschillende pijlers waar Godert het eerder over had nou neer? Stamgast Tom van het verenigingscollege: “je moet vooral wérken aan de vereniging. Strategische keuzes moeten worden gemaakt. Op tijd met de tijd meegaan. Leren denken als een kleine ondernemer. Overheid trekt zich terug. Je moet je eigen financiering rond krijgen: zoek geen overheidssteun, maar steun om zelf een gezonde en ondernemende geldstroom voor elkaar te krijgen; daar worden nu nog veel fouten gemaakt.”
Jirka van Wodanseck vult aan “we hebben bijvoorbeeld Zorg in Beweging aan Wodanseck gekoppeld, genereert provinciale subsidies. Als vereniging treden we faciliterend op naar derde partijen als Propersona en Woonnet: en dat genereert geld. Zoek de kansen op”. Muziekvereniging Eendracht Renkum geeft aan: “wij halen geld op met muziek maken. Maar tegelijkertijd kost elke activiteit die we willen organiseren ook geld. En elk jeugdlid kost 15 euro per maand door opleiding”.
Zoek de fondsen op, draai het om
Vanuit het publiek geeft Albert Bos (IVN en Dorpsplatform Oosterbeek) aan: “Je moet fondsen hélpen in plaats van je af te vragen hoe je subsidie kan krijgen. Hélpen om doelstellingen van het fonds te realiseren en daar staat dan een vergoeding tegenover.”
Er wordt gesteld dat iedere gemeente een subsidieverordening heeft. Er is wel geld maar wel minder dan voorheen. Kun je de gemeente helpen hun doelstellingen te bereiken: “Niet passief achterover leunen en wachten op geld, maar door anders te denken actief het geld naar je toe trekken; follow the money!”
Gezamenlijke passie of geld?
Zijn we dingen aan het faciliteren om geld te verdienen? Of omdat we een passie hebben? Of zijn beide zaken verbonden aan elkaar?
Jan Streefkerk van Redichem stipt een dilemma aan: “we hebben 80 voetballertjes waarvan 14 met rugzakjes. We zouden als club deze rugzakjongetjes in 1 team kunnen doen en dan subsidie aanvragen; als je er een label aanhangt krijg je namelijk subsidie Doen we bewust niet, het gaat om de passie voor het voetbal.”
Ligt de focus vanavond teveel op geld verdienen? Kijk ook naar een ander effect van ‘geldacties’: “een Rommelmarkt leidt ook tot saamhorigheid en is leuk. Gaat niet alleen om geld binnenharken.” Er zijn juist ook andere dingen belangrijk. Hoeveel bereidheid is er om dingen te doen door vrijwilligers? OVC veel leden erbij van Ostrabeke. Mensen verwachten dat ze bij een voetbalclub ook bediend worden.
Verenigingen hebben elkaar nodig
Een paar voorbeelden van samenwerking, of kansen op samenwerking: “in Renkum/Heelsum zijn 3 voetbalclubs op 1 sportpark. Hoe verloopt de samenwerking? Gebruikmaken van elkaars kleedkamers. In de toekomst ook samen het onderhoud. 45+ voetbal aanbieden doen de drie clubs nu al samen. Iedere vereniging liep tegen dezelfde problemen aan: kader en jeugd die wegloopt: pak het samen op”.
In het Oosterbeekse Lebret werken de verenigingen ook samen; Henk Hesseling vertelt: “Clubs proberen elkaar te betrekken bij activiteiten, verder blijven ze op zichzelf. Eigen identiteit is belangrijk.” Op bestuursniveau zou samenwerken prima moeten kunnen. Tegenwerkende emotie zit vaak bij de (oudere?) leden die veel consumeren en relatief weinig in de vereniging steken.
Een Oranjevereniging heeft geen wekelijkse activiteiten maar moet het hebben van een paar jaarlijkse pieken; Renate Bouwman van Oranjevereniging Oosterbeek geeft aan: “we hebben 1500 leden, en zijn daarmee waarschijnlijk de grootste van de gemeente. Onze club drijft echter op zeer beperkt aantal bestuursleden. Hoe krijg je meer vrijwilligers? Bijvoorbeeld door andere clubs aan te schrijven; we werken onder andere samen met voetbal en scouting. Maar het is lastig om vrijwilligers aan je te binden.”
Wat zouden verenigingen of clubs samen kunnen doen? Clubhuizen staan bijvoorbeeld geregeld leeg, muziekverenigingen zouden hier gebruik van kunnen maken. Clubs hebben elkaar nodig; informeer elkaar: zoek elkaar actief op! Zoals nu ook bij dit Dorpscafé gebeurt. Welke samenwerkingsverbanden zijn er nog meer? Godert vertelt: “voetbal en tennis doen in Doorwerth niet veel samen. We zoeken wel de samenwerking met andere tennisverenigingen. Samen gravel inkopen en het toernooi Renkum Open organiseren.” Verenigingen vissen in dezelfde vijver; je moet daarom samenwerken of je onderscheiden.
Anders zijn, innoveren
Mensen komen (deels) om te consumeren en niet zozeer meer voor de identiteit van de club. Je moet je onderscheiden en je ook richten op ándere zaken dan je kernactiviteit. Richt je op de positieve leden en laat de criticasters links liggen. Organiseer leuke dingen voor de leden en vrijwilligers.
Godert: “Je moet als vereniging opvallen en anders zijn. Een voorbeeld: met een studentenpas kun je bijna gratis tennissen bij Duno. De gedachte daarachter is dat studenten daardoor langer lid blijven. Nog een voorbeeld: we hebben een opvallend filmpje over onze vrijwilligers gemaakt en op de site gezet.: waardering en onderscheiden, daar gaat het over.” Meer voorbeelden vanuit het publiek: muziekvereniging Jubal organiseert met succes elke twee jaar grote shows; muziekschool Ritmiek uit Doorwerth profileert zich sterk via social media; IJsvereniging Renkum geeft elk jaar een barbecue voor de vrijwilligers, en als er geen ijs is geweest gaan ze met de kano de ‘ijsbaan’ op.
De stamgasten sluiten het gesprek in het Dorpscafé af: “het gaat om de beleving in een vereniging; de truc is om emotie te creëren en daarmee leden en vrijwilligers te binden. Onderneem en durf anders te denken. Denk in kansen. Zoek samenwerking op. Zorg dat een vereniging verenigt!.”