In de extra raadsvergadering van 9 juli is het rapport van de informateurs besproken. Zij adviseren nadrukkelijk om te kiezen voor een college met vier full time wethouders bestaande uit de zittende twee wethouders Maouch en Van Bentem, en twee nieuwe wethouders. Het voorstel is een meerderheidscoalitie met D66, GroenLinks, PvdA en GemeenteBelangen te vormen.
Met het vertrek van wethouder Mulder en de afsplitsingen vanuit de fractie van GemeenteBelangen, is het nodig om te verkennen op welke wijze er weer een stabiel college kan komen wat kan rekenen op een meerderheid in de gemeenteraad. Met een unanieme motie heeft de raad in mei besloten dat een informateur aan de slag moet gaan met de verkenning en vandaaruit een formatie opstarten. Het verbeteren van goede onderlinge samenwerking en communicatie in de gemeenteraad is nadrukkelijk ook onderdeel van de verkenning.
Meerderheidscoalitie
De informateurs stellen voor dat vier fracties gesprekken gaan voeren om te komen tot een meerderheidscoalitie: D66, GroenLinks, PvdA en GemeenteBelangen. Als deze gesprekken slagen, dragen D66 en PvdA nieuwe wethouders aan. Dit moet leiden tot een stabiel college met vier wethouders. In het rapport zijn ook aanbevelingen opgenomen om samenwerking en de onderlinge verhoudingen te verbeteren. De informateurs hebben vanuit de gesprekken met alle fracties, college en organisatie, opgemerkt dat er sprake is van een geforceerde samenwerking, wantrouwen, intimidatie en verstoorde relaties.
Raadslid Paul Janssen: “GB herkent de bevindingen van de informateurs, er wordt ons een spiegel voorgehouden. GB onderschrijft de analyse dat een stabiel college, wat kan rekenen op een meerderheid in de gemeenteraad, bijdraagt aan het versterken (of herstellen) van het vertrouwen in deze raad en tussen raad en college. Een 4e wethouder is daarin zeer wenselijk.”
Vier wethouders
GB heeft deze periode ingezet op 3 wethouders om als bestuur ook verantwoordelijkheid te nemen voor een deel van noodzakelijke bezuinigingen. In het belang van een stabiel college en om invulling te kunnen geven aan de wens van de oppositie die zich ongehoord voelt, zet GB de voorkeur voor drie wethouders opzij.
Janssen: “GB volgt het nadrukkelijke advies uit het rapport voor een 4e wethouder op. Het geeft invulling aan de hartekreet van de oppositie dat ze zich niet gehoord voelen. Dit is blijkbaar nodig om vertrouwen te herstellen voor een meerderheid van de raad. Een 4e wethouder leidt tot een college met een breder draagvlak dan nu. Er kan beter invulling worden gegeven aan de grote opgaven die er liggen mét meer aandacht voor de relatie en communicatie met de raad.”
De afsplitsingen vanuit GB worden genoemd als belangrijke oorzaak voor de huidige situatie. Het is GB (samen met de toenmalige PRD) inderdaad niet gelukt om die ene lokale partij waar we de verkiezingen mee zijn ingegaan, bij elkaar te houden.
Janssen: “Vijf raadsleden hebben zich afgesplitst, en ja daardoor is de raad versplinterd en ja, daardoor is er nu geen meerderheidscollege. Daar voelen we ons zeker mede verantwoordelijk voor en balen we echt van, dat doet pijn. Desondanks staat GB overeind, ook met 3 zetels in deze raad: de partij is er en onze programmapunten en overtuigingen staan overeind. En we pakken onze verantwoordelijkheid om deze periode af te maken. Samen met GL, PvdA en D66, als ze willen en we het samen zien zitten.”
Stabiel breed gedragen college
GB blijft aandacht houden voor balans tussen brede meerderheden, een stabiel college en dualisme. GB blijft dus ook nadrukkelijk verbinding zoeken met álle fracties, en zal daar nog meer aandacht voor hebben. Tegelijkertijd geldt ook: een meerderheid is een meerderheid, en die kan op onderwerpen ook buiten een coalitie liggen, zoals de afgelopen 2 jaar ook duidelijk is gebleken. Van de 247 besluiten in de periode 2022-2024, zijn er 92 genomen met wisselende meerderheden en 3 (dat is 2%) met een coalitie/oppositie verhouding. Ruim de helft is unaniem besloten.
Janssen: “GB heeft goed geluisterd naar de noodkreten vanuit de oppositie. We hebben onze eigen afwegingen gemaakt én we nemen het rapport van de informateurs ter harte. Dat maakt dat GB vol overtuiging de stap zet om met een meerderheidscoalitie verder te gaan.
De suggestie om met D66 om tafel te gaan, begrijpen we en omarmen we. We zijn benieuwd hoe D66 dit ziet. We geven dit alvast mee: vooral hun inzet voor de verbindende motie ‘Gulden Middenweg’ heeft onze ogen geopend dat D66 ook vooruit wil en daar constructief aan bijdraagt.
Dus Ja, we gaan het gesprek met D66 (en Gl en PvdA) graag aan. Niet om een nieuw groot ‘blok’ te creëren, maar wél om een stabiel en breed gedragen college in positie te brengen. Waarmee wordt gebouwd aan een brug tussen raadsleden onderling en tussen raad en college. We gaan die noodzakelijke uitdaging graag aan met D66 en hopen dat de woorden ‘oppositie’ en ‘coalitie’ minder hard worden. Dat we niet alleen beter gaan luisteren naar elkaar maar ook beter het inhoudelijke debat kunnen voeren, zonder onderling wantrouwen.”
Start formatie
D66 heeft aangegeven bereid te zijn om het gesprek aan te gaan waarbij vertrouwen en ieders visie op goed bestuur, belangrijke onderwerpen zullen zijn. Op 10 juli heeft het eerste gesprek plaatsgevonden met de vier partijen D66, GroenLinks, PvdA en GemeenteBelangen.
De raad heeft op 9 juli besloten om de informateurs Boot en Wijnia nu na het opleveren van het rapport, aan te stellen als formateurs en opdracht te geven om het proces om te komen tot een stabiel bestuur verder te begeleiden. De fracties van GL, GB, CDA, PvdA, D66, FJB, VVD en RRR stemden vóór, fractie ONE stemde tegen.
Link: Rapport Stabiel bestuur voor Renkum
Link: Gemeenteraad 9 juli 2024